Pszczoły to owady z rodziny Apidae. W naszym kraju pszczoły są najpowszechniejsze, ale inne pszczoły można spotkać również w naturze. Pszczoły są często mylone z osami i dlatego są postrzegane jako uciążliwe owady. Jednocześnie pszczoły są bardzo pożyteczne – zapylają rośliny i dostarczają miód. Jak wyglądają pszczoły? Jak odróżnić go od osy? Czy pszczoły żądlą?
Jakie są różnice między pszczołą a osą?
Pszczoły i osy, choć z pozoru bardzo podobne, w rzeczywistości bardzo się od siebie różnią. Ciało pszczół jest bardziej owłosione i silniejsze niż os. Zwężenie między tułowiem a brzuchem jest również mniej wyraźne. Osy są większe – mogą osiągnąć długość do 25mm. Ponadto osy nie mają specjalnych koszyczków, takich jak pszczoły, ponieważ nie zbierają nektaru z kwiatów i nie produkują miodu. Zasadniczo pszczoły są spokojne. Tylko rozgniewane pszczoły sprowokują swój atak. Z drugiej strony osy są bardzo agresywne i mogą atakować bez wyzwania. Osa nie traci żądła po ukąszeniu, a pszczoła ginie po zaatakowaniu człowieka. Pszczoła pozostawia w nas żądło, niszczy część przyczepionych do niego narządów wewnętrznych i tym samym umiera. Pszczoły budują gniazda na ziemi, najczęściej na drzewach, a osy budują gniazda nad lub pod ziemią.
Czy pszczoły żądlą?
Pszczoły żeńskie mają kolce na końcach odwłoków. Używają go głównie przeciwko innym pszczołom, ale zwykle nie żądlą. Jedynym agresywnym gatunkiem pszczół jest afrykańska pszczoła miodna, znana jako „pszczoła zabójca”. Samo przebywanie w pobliżu gniazda może sprowokować jej ataki. Jad pszczeli nie jest niebezpieczny dla zdrowych ludzi – użądlenia pszczół powodują jedynie obrzęki. Użądlenie może zagrażać życiu tylko wtedy, gdy jesteś uczulony na jad pszczeli. W takich przypadkach może nawet wystąpić zagrażający życiu wstrząs anafilaktyczny. Dla zdrowej osoby dorosłej sto ugryzień może zagrażać życiu.
Od czego zależy agresywność pszczół?
Złośliwość pszczół jest dziedziczna, przekazywana z pokolenia na pokolenie przez matki z okrutnych rodzin. Można go wyeliminować jedynie poprzez zamianę matki na inną, z rodziny o posłusznych cechach. Złośliwość pszczół jest często spowodowana niewłaściwą obsługą i częstymi niepotrzebnymi inspekcjami samych pszczelarzy. Szczególnie dokuczliwe dla pszczół są szybkie ruchy pszczelarza, jeżdżenie po ulu, stukanie w ul, stanie na torze lotu pszczół (np. przed wejściami), nieprzyjemne i gryzące zapachy (i zapach jadu), ciemne lub futrzane ubranie .Inspekcje w chłodne dni, silne wiatry, burze lub w okresach bez życia, które są bardzo podatne na rabunek. Zmiażdżenie ich przez pszczoły jest bardzo złe z powodu złej lub niechlujnej inspekcji. Praca kosiarki w pobliżu ula może również drażnić pszczoły. Łagodne zachowanie, spokojne i kontrolowane ruchy pszczelarza, nawet po użądleniu, mogą działać uspokajająco na pszczoły. Ostre zapachy, takie jak alkohol, nafta, pot, konie czy perfumy mogą podrażniać pszczoły. Niedoświadczony pszczelarz powinien zawsze nosić kapelusz i zakrywać twarz siatką, gdy ma do czynienia z pszczołami. Jeśli pszczoły są spokojne, można na chwilę podnieść siatkę. Włosy powinny być zawsze zakryte. Oprócz czapek odzież ochronna obejmuje jasne kombinezony lub lniane fartuchy. Pokrywy te nie powinny być używane do jakichkolwiek prac poza pasieką, aby nie pochłaniały zapachów. Najspokojniej pszczoły zachowują się, gdy pszczelarze pracują gołymi rękami, dłońmi pokrytymi melisą lub kocimiętką. Pszczoły starsze żądlą najbardziej, a jednym z ich zadań jest obrona gniazda. Kiedy pszczelarze wybierają niewłaściwą porę roku lub dnia, bronią jej bardziej zaciekle.